Verschillende bevalhoudingen
Je kindje baren kan op veel verschillende manieren, in allerlei bevalhoudingen. De meest gangbare, maar de meest onnatuurlijke, is liggend op bed. Je kunt je afvragen waarom zoveel vrouwen liggend op bed bevallen. Het antwoord is simpel: omdat de zorgverlener er dan het beste bij kan.
Lang geleden bevielen vrouwen allemaal rechtop, terwijl ze zichzelf hangend vasthielden of gehurkt zaten. Ze hadden geen of weinig hulp bij hun bevalling. Dit veranderde toen er steeds meer technisch werd ingegrepen om vrouwen van hun kind te verlossen. Bij stagnerende bevallingen werd ingegrepen. Niet de barende vrouw, maar de technische mogelijkheden werden steeds belangrijker. Ook bij bevallingen zonder problemen. Een baring werd een technischer gebeuren, vaak geleid door mannelijke verlossers. En om die ingrepen te kunnen toepassen, moesten vrouwen stil op hun rug blijven liggen, zodat de zorgverlener goed zicht had op wat er gebeurde. Vrouwen werden ook steeds vaker verdoofd. Hierdoor behoorde rechtop bevallen in hun eigen kracht al helemaal niet meer tot de mogelijkheden. Zo is liggend bevallen ‘de norm’ geworden.
Door geen gebruik meer te maken van de zwaartekracht, werd het noodzakelijk om actief persen te stimuleren. De uitdrijving is echter een dynamisch proces, waarbij hard meepersen niet altijd nodig blijkt te zijn. Als je het bekken de tijd geeft zich aan te passen aan de ligging en grootte van de baby en de indaling haar werk laat doen, ga je pas meepersen als je lichaam aangeeft dat het nodig is.
Natuurlijke bevalhoudingen
Veel zorgverleners in de geboortezorg geven nog steeds de voorkeur aan een liggende bevalling, zodat zij gemakkelijk (medische) handelingen kunnen plegen en goed zicht hebben op het geboortekanaal. Andere bevalhoudingen, die veel natuurlijker zijn, worden vaak niet eens benoemd. Je zou te allen tijde moeten bevallen op de manier die voor jou op dat moment het fijnst aanvoelt. Ongeacht wat de omgeving ervan vindt. Als je luistert naar wat je lichaam je ingeeft, weet je heel goed welke houding je moet aannemen. Als je op dat moment wilt liggen, moet je dat doen. Maar als dit niet goed voelt, doe het dan niet. Als je graag wilt lopen, wiegen, dansen, hurken, hangen of op handen en knieën door de kamer wilt kruipen, dan doe je dat. Alles kan fijn voelen op zo’n moment. Het is tijdens de bevalling niet belangrijk wat anderen van je vinden of wat ‘hoort’ in onze westerse wereld. Het gaat erom dat jij luistert naar wat je lichaam je op dat moment ingeeft.
Horizontaal bevallen
Liggen op bed kan op meerdere manieren. Een veel gebruikte manier is liggend op je rug met je benen omhoog getrokken. Echter hebben veel vrouwen ook veel baat bij het liggen op de zij tijdens de bevalling of half zittend. Doe altijd wat goed voelt voor jou op dat moment. Als je zorgverlener voorstelt om op bed plaats te nemen, kan je natuurlijk ook altijd proberen of de zijligging goed voelt voor je. Je hoeft niet per se plat op je rug te liggen. Als je liggend bevalt zijn er meerdere voor- en nadelen te noemen.
De voordelen:
- Je kunt tussen de weeën door even uitrusten.
- De zorgverlener heeft beter zicht op wat er gebeurt.
De Side-lying Release is een techniek ontwikkeld door Spinning Babies® waarbij je op je zij ligt. Spinning Babies is een methode uit Amerika en bestaat uit oefeningen die je helpen meer ruimte te creëren in je bekken. Het helpt je baby op de meest ideale manier in te dalen en met het hoofdje te draaien tijdens de bevalling. Vraag je verloskundige naar de eventuele mogelijkheden.
De nadelen:
- De zwaartekracht werkt moeilijker mee. Eén van de mooiste verschijnselen van de natuur waar we gebruik van kunnen maken, is de zwaartekracht. Als je liggend op je rug bevalt, maak je het je baby moeilijker om in te dalen en te draaien, waardoor de bevalling langer kan duren.
- Liggend bevallen is vaak pijnlijker doordat je minder goed overweg kunt met de kracht van de weeën. De pauzes tussen de weeën door zijn vaak langer, waardoor de weeën als pijnlijker kunnen worden ervaren. Vooral met rugweeën is het fijn om de rug niet te belasten; rondlopen is dan een stuk prettiger.
- Als je ligt, rust je gewicht grotendeels op het staartbeen en het heiligbeen (de onderste botten van je ruggenwervel), wat tot gevolg heeft dat deze niet optimaal naar achteren kunnen wijken. Hierdoor verkleint de uitgang van het bekken, waardoor de bevalling moeizamer kan verlopen. Het gevolg is dat je langer geforceerd aan het persen bent en er eerder kan worden ingegrepen, omdat je baby niet goed door het baringskanaal komt.
- Een nadeel als je plat ligt op je rug is het risico op minder zuurstoftoevoer naar je baby, doordat de doorbloeding van de placenta wordt bemoeilijkt. Bij een half zittende houding is het risico van een verminderde zuurstoftoevoer al een stuk kleiner.
- Door te liggen ben je nauwelijks in staat te bewegen. Bewegen helpt je te openen voor je baby. Beweeg zo veel mogelijk, zo lang jij dat prettig vindt.
- Zeker niet het minst onbelangrijke is het gevoel kwetsbaar en afhankelijk te zijn. Doordat je op je rug ligt voel je je al snel als een hulpeloos torretje dat geen kant op kan; je verliest mogelijk sneller de controle.
Bewegen tijdens de geboorte
Tijdens de bevalling zijn er heel wat bevalhoudingen die je kunt aannemen om het voor jou zo prettig mogelijk te maken. Wil je een vlotte bevalling, dan raad ik je aan in de eerste fase in beweging te blijven, mits je dat zelf prettig vindt. Als je in het ziekenhuis bent aangesloten op allerlei apparatuur, wat gelukkig niet altijd nodig is, dan maakt dat het vrij bewegen ook een stuk lastiger. Maar juist door te doen wat je op dat moment het prettigst vindt, ook al is dat op handen en knieën door de kamer kruipen, help je je ontsluiting vlot te laten vorderen. Je verloskundige kan je verzoeken op bed plaats te nemen, maar dit kan je volledig uit jouw comfortabele positie halen, waardoor je de controle over jouw bevalling kunt verliezen.
De belangrijkste tip is dan ook: beweeg mee met wat je lichaam nodig heeft. Ga dansen, lopen, hurken of maak draaiende bewegingen met je heupen. Je hele lichaam maakt hierdoor vloeiende cirkelbewegingen als een soort spiraal. Je maakt de rondjes telkens groter en daarna weer kleiner. Bewegen in 8-vorm kan ook. Door deze bewegingen laat je alle energie door je lichaam stromen en zal je je lichaam optimaal kunnen ontspannen, tijdens de samentrekkingen van je buik.
Rust is ook goed
Je hoeft echter ook weer niet constant in beweging te zijn. Het kan ook prima aanvoelen om even rust te nemen tussen de weeën door. Als je lichaam het toestaat, kan het ook heerlijk zijn om even weg te doezelen. Het advies ‘ga maar slapen om je kracht te sparen, want die heb je straks hard genoeg nodig’ wekt daarentegen de indruk alsof het nog heel lang kan gaan duren en je een enorme prestatie moet gaan leveren. Als je lichaam aangeeft dat je wilt bewegen, ook al is het midden in de nacht, dan moet je dat doen. Het kan wel eens een signaal zijn dat de bevalling snel vordert en dan is slapen echt geen optie.
Verticaal bevallen
Het meest logisch is dus om je bevalling verticaal door te brengen. Er zijn meerdere verticale bevalhoudingen, die allemaal gemeen hebben dat jij en je baby optimaal gebruik maken van de zwaartekracht. Dat zorgt er vaak voor dat de bevalling sneller verloopt, met meer comfort en minder pijn. Het geeft je meer bewegingsvrijheid en omdat je staartbeen en heiligbeen vrij naar buiten kunnen bewegen kun jij beter openen. Je baby krijgt zo alle ruimte om dieper in te dalen en te draaien. Bovendien krijgt je baby in een verticale positie ook meer zuurstof, doordat de kans op het dichtdrukken van de grote bloedvaten wordt voorkomen. Het dichtdrukken van de grote bloedvaten kan tot gevolg hebben dat de hartslag van de baby verhoogt en dat je baby in het vruchtwater poept; ze noemen dat meconium houdend vruchtwater. Als dat het geval is word je sterk aangeraden in het ziekenhuis te bevallen. wat weer onnodig veel stress en spanning met zich mee kan brengen voor zowel jou, je baby als alle andere aanwezigen. Eenmaal in het ziekenhuis is de kans op een medische interventie groter.
Pak de regie
In een actieve en verticale positie heb je meer controle over je lichaam en bovendien ben je veel beter in staat de kracht die je tijdens je bevalling voelt op te vangen en er in mee te gaan. Daarnaast houd je zelf de regie. Het ‘overkomt’ je niet zo snel. Je voelt je zekerder en hebt meer kracht en zelfvertrouwen, omdat anderen niet letterlijk boven je hangen, wat je klein, onzeker en passief maakt. Je neemt het heft in handen, gaat actief aan de slag en luistert naar je lichaam door de juiste positie aan te nemen die je lichaam op dat moment vraagt. Deze positie varieert gedurende je bevalling. Het is juist goed te blijven bewegen en geregeld van positie te veranderen. Dat houdt je doorbloeding goed en je helpt je kindje verder in te dalen.
In het boek Natuurlijk Bevallen lees je meer over de verschillende verticale bevalhoudingen tijdens je bevalling. In de cursus Natuurlijk Bevallen ga je zelf oefenen met de diverse bevalhoudingen om erachter te komen wat voor jou prettig is. Er is ook een online cursus waarin deze bevalhoudingen thuis geoefend gaan worden.
